Ważna rocznica - zamiast lecha - złoty.

Zakończyła się I Wojna Światowa. Polska wróciła na mapę.

Przed tworzącą się administracją państwową stanęło wiele trudnych zadań. Jednym z nich było stworzenie jednolitego systemu pieniężnego. Początkowo, dekretem z 5 lutego 1919 roku ustanowiono nową jednostkę monetarną LECHA.





Trzy tygodnie później dekret anulowano.



Do zmaterializowania się postanowienia ustawy musiało upłynąć wiele czasu. Najpierw ustalono kurs nowego pieniądza



11 stycznia 1924 roku uchwalono ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej W artykule 8 i 9 nakazywała ona



Ustawa powoływała również do życia bank emisyjny upoważniony do emisji biletów bankowych (banknotów) będących prawnym środkiem płatniczym.



Równo dziewięćdziesiąt lat temu, 20 stycznia 1924 r. Prezydent Rzeczpospolitej wydał rozporządzenie „w przedmiocie systemu monetarnego”:




W artykule siódmym ustalono, że:



Wzory monet o najniższych nominałach wybrano spośród prac zgłoszonych na konkurs ogłoszony w roku 1923 przez Ministerstwo Skarbu wspólnie z Ministerstwem. Wyznań i Oświecenia Publicznego. Celem konkursu było ustalenie wzorów monet groszowych (1, 2, 5, 10, 20 i 50) oraz złotowych, srebrnych złotówek i dwuzłotówek. Prace konkursowe nadesłało kilkudziesięciu uczestników – wśród nich: Tadeusz Breyer, Józef Gardecki, Wojciech

Jastrzębowski, Stanisław R. Lewandowski, Jan Raszka, Witold Rzegociński i Jan Wysocki. W zbiorach mennicy zachowało się około 20 modeli konkursowych. Pierwszą nagrodę otrzymał profesor Wojciech Jastrzębowski. Monety o nominałach od 1 do 50 groszy wybito według jego projektów zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem Ministra Skarbu, które opublikowano 26 maja 1924 r.

Nowa waluta zastąpiła starą pierwszego lipca tegoż roku.






Pierwsze złotówki wybito według projektu autorstwa Tadeusza Breyera, pochodzącego z tego samego konkursu, co projekty monet groszowych. Srebrne złotówki wykonano w mennicach zagranicznych:

• Hôtel des Monnaies – Paryż,
• Royal Mint – Londyn,

J. Strzałkowski na podstawie publikacji prasowych z roku 1924 i 1925 podał, że w sumie zamówiono 51 milionów srebrnych złotówek w trzech mennicach: 15 mln. w Paryżu, 24 mln. w Birmingham i 12 mln. w Filadelfii. Do wszystkich trzech mennic miano dostarczyć pozytywowe stemple wykonane w Warszawie. Realizacja zamówienia napotkała wiele problemów. Zakwestionowano jakość bicia - przedstawiciele ministerstwa Skarbu uznali, że monety wybito zbyt płytkimi stemplami. Najlepiej oceniono (mimo płytkiego bicia) monety wykonane w Paryżu. Ostatecznie zaakceptowane egzemplarze okazowe dotarły do Polski w początkach września 1924 r. Zgodnie z kontraktem oczekiwano, że zamówienie zostanie wykonane w terminie 4 tygodni od tego momentu. Oczekiwania te okazały się nierealistyczne.

Sprawozdanie Mennicy podaje, że wszystkie złotówki z rocznikiem 1924 wybito w Paryżu w roku 1925. Niektóre katalogi błędnie podają nakład w wysokości 160.073.339 sztuk.

Pierwsze monety nadesłane z Paryża zaczęto wydawać w kasach Banku Polskiego dopiero 19 stycznia 1925 r. Od 25 stycznia miała się rozpocząć wymiana biletów zdawkowych jedno- i dwuzłotowych na monety srebrne. Tę datę większość katalogów przyjmuje jako datę wprowadzenia do obiegu srebrnych złotówek projektu Breyera. Formalną datą jest jednak dzień 1 czerwca 1924 r.

I tak to się zaczęło.