1923 20 groszy i 50 groszy w niklu - Utrecht

Wspomniałem w poprzednim wpisie, że udało się powiązać pewne warianty niklowych monet z 1923 roku z mennicą w Utrechcie. Dokonał tego pan Dariusz Jasek, członek, co w interesującej nas sprawie najważniejsze, Królewskiego Holenderskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Badacz złotych monet, autor wielu publikacji na ich temat, laureat głównej nagrody amerykańskiej Numismatic Literary Guild za najlepszą książkę specjalistyczną na temat monet świata w 2016 r. (za Gold Ducats of the Netherlands). 

Okazowe egzemplarze polskich monet wybitych w Utrechcie od 2013 roku znajdują się w skarbcu Narodowego Banku Niderlandów w Amsterdamie. Nie są eksponowane i dostęp do nich jest bardzo ograniczony. Pan Jasek uzyskał dostęp do zdjęć tych monet,  opublikował je w krótkim artykule Numizmatyka Krakowskiego (nr 2/2019) i porównał ze zdjęciami z dwóch publikacji, które ukazały się w Przeglądzie Numizmatycznym w roku 2002. Z artykułu mojego z PN2/2002

i z artykułu P. Gramzy i współpracowników następnego numeru PN.

Nie ma w artykule pana Jaska odniesień do trzeciej próby przypisania mennicom wariantów nikli 1923 przedstawionej w katalogu J. Parchimowicza "Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939". 

Odniesienie do artykułu P. Gramzy jest bardzo trudne, ze względu na jakość i rozmiar zamieszczonych w nim zdjęć. Porównanie ze zdjęciami z mojego artykułu jest możliwe. Wniosek jest jednoznaczny - w Utrechcie wybito dwudziesto- i pięćdziesięciogroszówki, które opisałem jako odmiany A (właściwsze jest określenie wariant). W moim katalogu monet obiegowych II RP i GG są to numery 2.11.1.a (20 groszy) i 2.13.1.a (50 groszy). 

W przypadku dwudziestogroszówek, ustalenie, że wariant a bito w Utrechcie mocno uprawdopodobnia tezę, że wariant b (2.11.1.b) wybito w Wiedniu, a wariant c (2.11.1.c) w Szwajcarii. 

Dla pięćdziesięciogroszówek rzecz się trochę komplikuje. W artykule z 2002 roku wyróżniłem dwie odmiany (warianty) tego nominału, zastrzegając, że w obrębie wariantu a obserwuje się pewne drobne różnice rysunku. W katalogu wyróżniłem cztery warianty. Wariant a (2.13.1.a) jest zgodny z rysunkiem monety z Utrechtu. Ewidentnie inny jest rysunek wariantu b (2.13.1.b). Mniej oczywiste, ale wyraźne różnice ma wariant d (2.13.1.d), natomiast wariant c (2.13.1.c) jest tak mało różny od a, że należy się zastanowić, czy to nie ten sam wariant.

Podsumowując, w utrechcie wybito:

20 groszy - 30.000.000 sztuk 

(15.300.000 w roku 1924 i 14.700.000 w 1925)

50 groszy - 14.000.000 sztuk 

(11.000.000 w roku 1924 i 3.000.000 w 1925)