Najnowszy zakup. Maleństwo, 11,7 mm i tylko 0,4 grama.
Zamieszanie w terminologii prawdopodobnie związane jest z podziałami rodu Wettynów. W XV wieku ród podzielił się na dwie linie, ernestyńską i albertyńską (od imion założycieli). Linia albertyńska, choć młodsza, stopniowo rosła w siłę. Tytuł elektorski początkowo był dziedziczony w linii ernestyńskiej. W roku 1547 został przekazany linii albertyńskiej. Stąd tak poszukiwane monety elektorskie Augusta II i jego syna. Linia ernestyńska uległa dalszym podziałom, co doprowadziło do powstania kolejnych księstw, między innymi Saksonia-Weimar, Saksonia-Eisenach i Saksonia-Coburg-Gotha.
Od 20 stycznia 1534 obowiązywała wspólna ordynacja mennicza, w której najniższą jednostką był fenig o wadze 0,4 grama bity ze srebra próby 0,250.
27 marca 1549 roku Moritz z Torgau wydał własną ordynację opartą o grzywnę erfurcką, która początkowo odpowiadała kolońskiej, ale później różniła się od niej mniej więcej o jeden gram. Tutaj najniższą jednostką był halerz (1/24 grosza) ważący 0,23 grama srebra próby 0,1875. Wyżej stał fenig (1/12 grosza), 0,4 grama srebra próby 0,243.
Nie wiem z jakiego powodu Kopicki w swoim Ilustrowanym Skorowidzu nazwał omawianą monetę halerzem. Może po prostu przyjął terminologię z wieloczęściowego artykułu M. Gumowskiego publikowanego w WNA w latach 1910 i 1911.
Odpowiedź na pytanie fenig, czy halerz znajduje się na monecie, w centralnej części rewersu.
Dlaczego "d" ma oznaczać feniga? Bo fenig (pfennig) to w prostej linii potomek denara!
Słowo pfennig w znaczeniu denara lub niskonominałowej srebrnej monety pojawia się już w VIII wieku (zapisywane między innymi jako Penning, Panning , Pfennic, Pfending). Od pfenniga wywodzą się angielski penny (pens), szwedzki penning, fińskie penni, estoński penn i w końcu polski fenig (1917-1918).
Aby odróżnić symbol feniga od litery d, wprowadzono drobną korektę. W literze d końcowy "zawijas" jest skierowany w górę, by umożliwić łączenie z następną literą w wyrazie. Symbol feniga zawsze występuje, jako pojedynczy znak. Nie ma potrzeby łączenia go z jakimś kolejnym, więc "zawijas" skierowano w dół.
Symbol feniga umieściłem w tekście bez trudu, bo można go znaleźć w zestawie symboli walut standardu UNICOD.
W katalogu zbioru powinien być porządek, dlatego dla mojego nowego nabytku, w polu "nominał" napisałem fenig.
Dziękuje. Super materiał. Nie wiedziałem ze pfenning pochodzi od denara.
OdpowiedzUsuńBardzo dziękuję za super materiał. Serdecznie pozdrawiam.
OdpowiedzUsuńTrochę offtopic (jak to się teraz pisze). W czerwcu 2012 opisał Pan swoje praktyki przechowywania monet. "Po trzech latach (od 2009) nic złego się nie wydarzyło". Ponieważ niedawno przeszedłem na ten sam system, jestem bardzo ciekaw impresji i doświadczeń od tamtego czasu. I dwa pytania szczegółowe:
OdpowiedzUsuńCzy miedziakom też odpowiada takie przechowywanie?
Jak postrzega Pan wpływ systemu na patynę dla monet srebrnych?
PS. Mam nadzieję że drewnianych pudełek na slajdy starczy dla wszystkich. ;)
Pozdrowienia i Życzliwości tk
Dziś też mogę napisać - nic złego się nie wydarzyło.
UsuńAni miedziakom, ani srebrnikom. Postaram się zrobić nowe skany kilku monet, których skany/zdjęcia robiłem tych kilkanaście lat temu i pokażę porównanie.
Na wszelki wypadek, we wszystkich pudełkach mam po kilka malutkich torebeczek z żelem chłonącym wilgoć. Co jakiś czas je wymieniam.
Dziękuję za ten wpis. Symbol ten interesował minie już kilka lat temu jak kupiłem identycznego halerza to znaczy feniga. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuńPennigi bito także w Niderlandach.
OdpowiedzUsuńPytanie z tytulu watku zostalo odpowiedziane. A my czekamy od marca na nowy wpis- Jest Pan na Urlopie ? Jak by nie bylo, zycze Panu i innym blogowiczom Wesolych Swiat !!!
OdpowiedzUsuńJestem na dożywotnim urlopie :-)
UsuńCoś się przygotowuje, zdążę chyba na wtorek dopiero.