Niedbalstwo, lenistwo, czy głupota?

Codzienny, poranny rutynowy przegląd nowych aukcji/ogłoszeń na Allegro i nagle...

1Solid szelag 1764 Stanisław August Poniatowski mennica Ryga rzadki S28.

Cóż, każdy może się pomylić. Tworząc nową aukcję wykorzystując poprzednią jako szablon, kopiuj, wklej i mamy nieznany światu rarytas. Na zdjęciach rzeczywiście szeląg Poniatowskiego. "Kup i zapłać" - cena 89 złotych. Za takiego "wycierucha" z nieczytelną datą?

Dlaczego 1764? Nie wiem. Dlaczego Ryga? Też nie wiem.

Przewijam niżej. Czytam, czytam i oczy mam coraz szerzej otwarte. 

1Solid szelag 1764 Stanisław August Poniatowski mennica Ryga oryginał rzadki S28

1 solid (solidi) – tzw. szeląg – z okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, wybity dla Królestwa Polskiego w mennicy Rydze (R), w roku 1764

Szelągi te były drobną monetą obiegową używaną w końcowych latach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Choć formalnie polskie, bicie odbywało się w monecie ryskiej, będącej pod wpływem Imperium Rosyjskiego – co było częścią ekonomicznego uzależnienia Polski po 1764 roku.

Awers: Monogram królewski SAR (Stanislaus Augustus Rex) pod koroną królewską, po bokach rok emisji 17 – 68. Stylizowane litery tworzą dekoracyjny splot. 

Rewers: Napis w trzech wierszach: 1 / SOLID / R czyli 1 solidus – Ryga.

Więc jednak 1768, a nie 1764 i w końcu pojawia się wyjaśnienie, skąd ta Ryga. Nadal nie wiem, co znaczy to "S28".  

Gdyby to wystawiał jakiś dzieciak próbujący sprawdzić się w handlu numizmatami... Niestety jest to oferta sprzedawcy, który dosłużył się etykietki 

Dlaczego firma zajmująca się sprzedażą numizmatów powierza tworzenie opisów ofert sztucznej inteligencji? 

Graffiti na murze jednej z chojnickich kamienic.

Skąd wiem, że to AI, a nie żywy człowiek stworzył. Ten styl jest niepodrabialny. Testuję od czasu do czasu możliwości AI i tę charakterystyczną "poetykę" rozpoznaję natychmiast. Testuję, czasem bywa lepiej, czasem (zazwyczaj, jak dotąd) gorzej, ale jak by nie było, zawsze weryfikuję odpowiedzi "modeli językowych" i "systemów eksperckich" konfrontując je z wiedzą książkową lub własną. Доверяй но проверяй, jak mawiają Rosjanie.  

A skoro już przy Rosjanach jesteśmy, to i tak dobrze wyszło, bo mógł ten "super sprzedawca" skorzystać z takiej identyfikacji (Genspark ®).

Albo z wersji zaproponowanej przez tęczową literkę G.

W czarnej dupie jesteśmy z tą sztuczną "inteligencją". Przynajmniej na razie. 

2 złote 1988 - drugi wariant

W moim katalogu obiegowych monet PRL (wydanie trzecie) są 54 odmiany nominałów od 1 grosza do 20 złotych i to się nie zmieni. W tym zakresie nic nowego pojawić się nie może. W ramach tych odmian odnotowałem 28 wariantów pewnych i 4 niepewne. Te ostatnie to teoretycznie istniejące, 1 i 2 grosze 1949 z dwu mennic oraz pięćdziesięciogroszówki z 1968 i 1978 roku, które znam tylko z pojedynczych zdjęć i nigdy ich na żywo nie widziałem.

Prawdopodobieństwo odkrycia nowych odmian/wariantów monet PRL od 1990 roku maleje z każdym kolejnym  dniem. Dwa tygodnie temu opisałem wariant dziesięciogroszówki z 1979 roku, którego istnienie mogłem potwierdzić dzięki uprzejmości Krzysztofa i Krystiana - "kolegów zbierających blaszki". A kilka dni temu pan Krzysztof zaskoczył mnie po raz kolejny anonsując istnienie drugiego wariantu dwuzłotówki z roku 1988 z rewersem o wzorze z lat poprzednich. Natychmiast zabrałem się za przegląd resztek z majowego zakupu masówki PRL. Znalazłem w nich 138 sztuk dwuzłotówek z rocznika 1988. Ani jednej z rewersem z rocznika 1987! Okazało się, że pan Krzysztof ma więcej, niż jedną sztukę i gotów jest jedną z nich odsprzedać. Kupiłem. 

Czym ta moneta różni się od standardowej dwójki z roku 1988?

Mosiężne dwuzłotówki pojawiły się w roku 1975. 

Bez znaku mennicy (bite w Leningradzie) z inicjałem projektanta pod węzłem na rewersie.

W roku 1978 produkcję dwuzłotówek przejęła mennica w Warszawie. 

Na awersie pojawił się jej znak, a z rewersu zniknął inicjał projektanta.

W roku 1986 zmieniono projekt awersu. 

Takie dwuzłotówki bito w latach 1986 do 1988. Przypuszczam, że na początku roku 1988 coś stało się z patrycą do stempla rewersu i konieczne było wykonanie nowej. 

Przechodzimy do szczegółów. 
Rocznik 1987. 

Rocznik 1988, wariant a. 

Rocznik 1988, wariant b. 

Porównanie kluczowego szczegółu. 

Po lewej wariant b (wzór rewersu z 1987 r.), po prawej wariant a z nowym rewersem.

Najprawdopodobniej uznano, że jeden z ostatnich stempli rewersu wytłoczony ze starej patrycy nadaje się jeszcze do użytku i na początku roku użyto go do bicia monet z datą 1988. Chronologicznie, nowo ujawniony wariant b (rzadki) jest starszy od dobrze znanego wariantu a (pospolitego).

I jak tu wierzyć w rachunek prawdopodobieństwa. Przez lata nic nowego i nagle, w dwutygodniowym odstępie dwa nowe warianty. 

Czy to koniec? 

15 maja 1848 - polski poniedziałek w Paryżu

Wylicytowałem dwunastego października, po dziesięciu dniach znalazłem w skrzynce list z Francji, a w nim ten krążek. 

Leciutko wygięty (o czym sprzedający "zapomniał" poinformować w opisie), na żywo prezentuje się znacznie lepiej, niż na skanie. Brąz, 27,6 mm, 6,5 g, Hutten-Czapski 8021.

Awers: Czapka frygijska umieszczona na przyrządzie pełniącym funkcję poziomnicy. Przyrząd ten pojawił się już na moim blogu we wpisie ze stycznia tego roku. Po bokach cztery flagi. Dookoła dwuwierszowa legenda: 

LIBERTÉ ÉGALITÉ FRATERNITÉ PROBITÉ

15 MAI 1848

Do motto pierwszej Republiki Francuskiej dodano PROBITÉ, czyli do wyboru: uczciwość, rzetelność, prawość, sprawiedliwość... Ja w tym wypadku stawiam na rzetelność, której symbolem jest centralnie umieszczony przyrząd - PION i POZIOM. Spotkałem się z jeszcze jednym tłumaczeniem PROBITÉ - solidarność, którego też nie możemy odrzucić z powodu kontekstu narzuconego przez dalszy ciąg legendy: 

DEMONSTRATION

EN FAVEUR

DE LA

POLOGNE

Demonstracja na rzecz Polski. 

Żeton upamiętnia zdarzenia, które miały miejsce w Paryżu piętnastego maja 1948. 

W roku 1848 w Europie wrzało. Od dwudziestego czwartego lutego (abdykacja króla Ludwika Filipa I) Francja znów była republiką. Przyszłość nie była pewna, w ramach Zgromadzenia Konstytucyjnego trwał spór postępowych republikanów z konserwatystami. Paradoksalnie, konserwatystom sprzyjało powszechne, czynne prawo wyborcze przyznane mężczyznom szóstego marca, które spowodowało, że w Zgromadzeniu większość uzyskali tzw. republikanie jutra (w większości zakamuflowani monarchiści i bonapartyści). Dziesiątego maja odrzucono propozycję utworzenia ministerstwa pracy i postępu. Do tego doszło niezadowolenie republikanów z bierności ministra spraw zagranicznych Julesa Bastide'a, który odmówił pomocy Polakom z zaboru pruskiego. Bo w Polsce też było niespokojnie,  dwudziestego marca Komitet Narodowy utworzony w Poznaniu proklamował niepodległość i przystąpił do organizacji sił zbrojnych. Naczelnym wodzem powstania został Ludwik Mierosławski. W pierwszych dniach kwietnia w Wielkim Księstwie Poznańskim doszło do wielu starć powstańców z oddziałami pruskimi. Jedenastego kwietnia podpisano ugodę w Jarosławcu. W zamian za obiecaną przez Prusy autonomię części Poznańskiego Komitet zgodził się na rozwiązanie większości oddziałów powstańczych. Prusacy nie dotrzymali obietnicy i przystąpili do likwidacji oddziałów powstańczych. Paryscy republikanie domagali się, by Francja pomogła upadającemu powstaniu, ale minister Bastide kontynuując politykę zagraniczną rządu tymczasowego, wykluczył interwencje na rzecz buntowników z Włoch, Irlandii, Polski, Niemiec. 

W Paryżu przebywało wówczas wielu żołnierzy Gwardii Narodowej, którzy przybyli z prowincji na ceremonię przekazania władzy. Obecni w stolicy byli też polscy delegaci z Poznania i Lwowa. Udało się im za pośrednictwem Ludwika Wołowskiego, pochodzącego z Polski posła z okręgu Sekwany, doprowadzić do tego, że piętnastego maja Zgromadzenie Narodowe podjęło dyskusję na temat kwestii polskiej. Tegoż dnia postanawiono zorganizować manifestację poparcia dla sprawy polskiej. Demonstracja rozpoczęłła się na placu Bastylii skąd miała dotrzeć do placu Zgody. Uważa się, że do eskalacji rozruchów doprowadziły działania prowokatorów w połączeniu z błędami generała de Courtais, dowódcy Gwardii Narodowej. Rozjuszeni demonstranci skierowali się do siedziby Zgromadzenia Konstytucyjnego i wdarli się sali obrad, gdzie odczytano petycję w sprawie Polski. 

Posiedzenie z dnia 15 maja 1848 r. według Ignace'a-François Bonhommé.

Niewiele brakowało, by upadł rząd II Republiki, bo Aloysius Huber, niegdysiejszy spiskowiec przeciw życiu króla Ludwika Filipa I, teraz agitator polityczny i być może prowokator policji ogłosił, że Zgromadzenie Narodowe zostaje rozwiązane. Tłum udał się do paryskiego ratusza, gdzie sporządzono listę członków rządu powstańczego. Nic z tego nie wyszło, oddziały Gwardii Narodowej otoczyły ratusz i wypędziły demonstrantów. Władze Republiki odzyskały kontrolę nad sytuacją. Przywódców republikańskich aresztowano, zmieniono prefekta policji, dowódcę Gwardii Narodowej i przewodniczącego Zgromadzenia Konstytucyjnego. Wszystko wskazuje na to, że "sprawa polska" była tylko pretekstem do demonstracji, a jej głównym celem było okazanie niezadowolenia z dryfowania Republiki z powrotem w stronę monarchii (cesarstwa).

A co z odwrotną stroną żetonu? Na środku rewersu mamy globus, kilof i łopatę, poniżej trzywierszowy napis 

ORGANISATION

DU

TRAVAIL

ORGANIZACJA PRACY. Niewątpliwie chodzi tu o Warsztaty Narodowe, instytucję mającą na celu zapewnienie pracy bezrobotnym po rewolucji lutowej 1848 roku. Warsztaty podlegały kontroli państwa, które zapewniało organizację i fundusze. Warsztaty Narodowe były zorganizowane na zasadach wojskowych. Podstawową jednostką były jedenastoosobowe oddziały. Pięć oddziałów tworzyło brygadę, cztery brygady tworzyły porucznictwo, cztery porucznictwa kompanię. Zasadą było, że w jednym miejscu zbierać się mogło nie więcej niż 10 mężczyzn w celu wykonania pracy lub otrzymania wynagrodzenia. Miało to zapobiec niekontrolowanym protestom, ale nie tylko. Planowano, że robotnicy z Warsztatów Narodowych mogą w razie konieczności zostać  wezwani do „wyjścia na ulice”, aby wesprzeć republikę. Niektórzy członkowie republikańskiego rządu uważajli robotników Warsztatów Narodowych za armię rezerwową, która wraz z Gwardią Mobilną i armią może interweniować w celu tłumienia zamieszek. Piętnastego maja okazało się, że te plany spaliły na panewce. Manifestanci, którzy o mało co nie obalili rządu byli w znacznej części członkami Warsztatów Narodowych. Mieli walczyć sami z sobą? Bezzwłocznie przerwano zapisy do Warsztatów. Dwudziestego szóstego maja zwolniono ich dyrektora, który kierował Warsztatami od chwili ich utworzenia. Dwudziestego czerwca Zgromadzenie Konstytucyjne zagłosowało za zamknięciem Warsztatów. Następnego dnia ogłoszono, że robotnicy w wieku od 18 do 25 lat muszą zaciągnąć się do wojska, a pozostali muszą być gotowi do wyjazdu na prowincję. Brutalnie odprawiono delegację robotników, która z protestem udała się do władz. To okazało się początkiem powstania robotniczego znanego jako Czerwcowe Dni. Powstanie zostało krwawo stłumione, a jego klęska położyła kres Wiośnie Ludów we Francji. 

Cynowy żeton upamiętniający paryskie Dni Czerwcowe.

W grudniu 1848 prezydentem został Ludwik Napoleon Bonaparte. W grudniu 1851 r. prezydent uchylił konstytucję z 1848 r. i rozwiązał Zgromadzenie Prawodawcze. Nowa konstytucja powierzyła Ludwikowi Napoleonowi funkcję prezydenta z dyktatorskim zakresem władzy na 10 lat, jednak już rok później, drugiego grudnia 1852 r, po uchwale Senatu i plebiscycie ludowym prezydent proklamował się dziedzicznym Cesarzem Francuzów z łaski Bożej i woli narodu, jako Napoleon III. 

I w ten sposób straciła aktualność druga część legendy rewersu 

REPUBLIQUE DEMOCRATIQUE SOCIALE UNIVERSELLE

UNION DES PEUPLES

POWSZECHNA DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA SPOŁECZNA, UNIA LUDZI okazała się bytem chwilowym, marzeniem rewolucjonistów.

Nie znamy nazwiska autora stempli do tego żetonu.  W zbiorach muzeum historii miasta Paryża (Musée Carnavalet) znajduje się stempel awersu. 

Żeton rzadko pojawia się na rynku. Na OneBid jest notowanie z 2023 roku. 

Innych z naszego i nie tylko z naszego rynku nie znalazłem, za to natrafiłem na notowania i oferty dziesiątek, jeżeli nie setek francuskich żetonów i medali związanych z wydarzeniami z 1848 roku. Mała próbka. 

Fantastyczny temat na profil kolekcji.

Posemuckel - Podmokłe

Posemuckel to niemiecka nazwa polskiej dziś wsi, w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Babimost.

Pod koniec XVI wieku była to wieś królewska starostwa babimojskiego, w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. Po II rozbiorze Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. W 1937 r. niemiecka administracja przemianowała Klein Posemuckel na Klein Posenbrück. Posemuckel nie brzmiało wystarczająco germańsko.

Nie wiadomo dlaczego i od kiedy, ale w potocznej niemczyźnie, posemuckel to "wieś zabita dechami", "pipidówka", "zadupie". Posemuckel było i chyba nadal jest dla Niemców symbolem prowincji, o której opowiada się suche kawały, jak o Wąchocku lub Pcimiu Dolnym – symbolach prowincji, zacofania, głupoty, końca świata, gdzie asfalt na noc zwijają. Jeden z internetowych systemów wspomagających tłumaczenia podaje taki przykład "Ich dachte, du kommst aus Karotten-Posemuckel." czyli "Założyłem po prostu, że pochodzisz marchewczanej wiochy.".

Trudno też dociec, dlaczego jeden z kultowych hamburskich klubów nazwano właśnie "Posemuckel". Klub działał w latach 1980-1992 i cieszył się nietypową sławą. Prawie nikt nie chciał przyznać się, że tam bywał. Mówiło się, że tak: "wiem co to za miejsce, ja tam nigdy nie byłem, ale był mój kolega, koleżanka znajomego" itp. Ktoś tam jednak bywać musiał, bo zachowały się zdjęcia. 

Są też w sieci wspomnienia z tego klubu (tłumaczenie AI, podkreślenie moje). 

Pod względem wystroju „Posemuckel” sytuowało się gdzieś pomiędzy portową knajpą, zapuszczoną speluną a peep-showem, skupione wokół centralnego „piwnego źródła”. Z głośników lały się współczesne „arcydzieła” klasy średniej – od italo disco, przez radiowe breje z list przebojów, po przaśnego rocka i odgrzewany schlager. Na licznych parkietach tańca było tyle, co nic – dominowało raczej rytmiczne przepychanie się, a precyzyjniej: desperackie próby podrywu.

Pod wpływem legendarnego drinka Hitti Hitti (skład nieznany, choć Jägermeistera nikt nie wykluczał) „Posemuckel” na początku ery techno uchodziło za święte miejsce analogowego flirtu. Miało nawet własną walutę – Posemuckel-Talery – oraz ulice, ministrów i gazetę. 

Doszliśmy więc do sedna Posemuckel-Talery. Wyskoczyła mi taka "dwutalarówka" z pudełka z masówką.

Były różne nominały, o czym można się przekonać choćby zaglądając do MA-Shops

albo na eBay 

Przy okazji jest okazja do porównania podejścia do klienta. Na MA-Shops mamy ceny realistyczne, sprzedawcy z eBay w większości zdecydowanie przesadzają w oczekiwaniach.

Nie jestem pewien, czy te hamburskie żetony można na serio potraktować jako "numizmaty powiązane z Polską". W każdym razie po raz kolejny przekonałem się, że nawet niepozorne na pierwszy rzut oka żetony mogą opowiedzieć ciekawe historie.

P.S.

Pojawiły się dziś informacje o jesiennym, krakowskim spotkaniu Toruńskich Warsztatów Numizmatyki Antycznej. 

Tym razem niestety nie będę, ale jak zawsze polecam. 

10 groszy 1979 - drugi wariant

O tym, że prawdopodobnie istnieją dwa warianty dziesięciogroszówki z 1979 roku dowiedziałem się już jakiś czas temu.  W maju kupiłem większą ilość obiegówek PRL, w tym około 6 kilogramów aluminium. 

Skrupulatnie przeszukałem, nie znalazłem. Było trochę innych ciekawostek, ale wszystkie dziesięciogroszówki z 1979 roku wyglądały tak, jak moneta, którą wyłowiłem z obiegu w 1979 albo 1980 roku.

3.10.14.a.

Aż tu nagle... niespodzianka. 7 listopada jeden z czytelników mojego bloga napisał do mnie, pytając o dziesięciogroszówkę z 1979 roku, na której znak menniczy jest w położeniu innym, niż na monecie w moim katalogu. Przysłał bardzo dobre zdjęcia więc potwierdziłem, że to coś nowego, że w moim katalogu takiej monety brak. I nie tylko w moim. Zdjęcia dostałem 7 listopada, a dwa dni później odebrałem z pobliskiego paczkomatu tę monetę.

3.10.14.b.

Porównanie kluczowego fragmentu. 

3.10.14.a.

3.10.14.b.

Różnica jest niewielka, ale ewidentna. 

Moneta przyszła w takim opakowaniu.  

Jak każdy chyba, lubię prezenty. Ten sprawił mi wyjątkową radość. Krzysztofowi i Krystianowi, "kolegom zbierającym blaszki" serdecznie zań dziękuję. 

Nie jestem jeszcze w stanie określić stopnia rzadkości tego wariantu. To, że nie natrafiłem na niego zbierając materiały do kolejnych wydań mojego katalogu oznacza na pewno, że nie jest to wariant pospolity. Ciekawe, czy któryś z "parciaków" sprzedawanych dziesięć, jedenaście lat temu przez GNDM nie zawiera wyłącznie tego rzadkiego wariantu.

Tylko kto zaryzykuje otwarcie worka?

Nie ma przypadków, panie doktorze! 

Wczoraj, jak w każdy piątek, zrobiłem przegląd nadchodzących aukcji na OneBid. I oto niespodzianka.

Na etykietce slabu nie ma informacji, że to moneta wyróżniająca się czymkolwiek, poza stanem zachowania. 

Za to w aukcyjnym opisie podkreślono jej odmienność od standardu. 

Wygląda na to, że w przyszłym roku będę musiał popracować nad czwartym wydaniem katalogu PRL. Zwłaszcza po tym, co zobaczyłem i usłyszałem na nagraniach z sesji wykładowej towarzyszącej aukcjom "WÓJCICKI - Polski Dom Aukcyjny". 

I na dodatek ta zapowiedź z końca września. 

I jak tu się nudzić na emeryturze?