Czas nadrobić zaległości.
Olkusz jest miastem bardzo starym. Wyrósł w pobliżu kopalń eksploatujących bogate złoża cynkowo-ołowiowe. Początkowo, we wczesnym średniowieczu znajdował się na zachód od dzisiejszego centrum. Pozostałością po pierwotnej lokalizacji jest grodzisko z ruinami kościoła ukryte za drzewami tuż obok szosy prowadzącej ze śląska do Krakowa.
W tle widać rumowisko - hałdę kamieni z pobliskiej kopalni. Niewiele brakowało, by hałda przykryła i Stary Olkusz. Na szczęście ktoś w porę poszedł po rozum do głowy.
W połowie XIII wieku miasto przeniosło się kilka kilometrów na wschód, nad rzekę Babę. Najpewniej, by umożliwić intensywną eksploatację złóż w bezpośrednim sąsiedztwie pierwotnej osady. Do dziś w okolicznych lasach widać resztki niezliczonych szybów i szybików i hałdy wydobytego z nich kamienia.
Nad "nowym" Olkuszem góruje zbudowana z czerwonego kamienia wieża bazyliki kolegiackiej św. Andrzeja.
Z bliska wygląda jeszcze ładniej.
Spod bazyliki tylko kilka kroków do rynku.
Od kilku lat trwa na nim kompleksowy remont połączony z pracami wykopaliskowymi (więcej na ten temat: http://forum.jurapolska.com/viewtopic.php?f=1&p=58256). Kamieniczki wokół rynku nie porażają przepychem. Na niektórych tylko zachowały się elementy dawnej kamieniarki.
Aż trudno uwierzyć, jak ważnym i bogatym miastem był kiedyś Olkusz. Pod kamieniczkami i całym rynkiem jest więcej śladów bogatej przeszłości. Piwnice mają po kilka kondygnacji. Można o nich poczytać i zobaczyć zdjęcia i filmy na jurajskim forum http://www.forumjurajskie.pl/viewtopic.php?f=1&t=4371.
Nas najbardziej powinien zainteresować gmach dawnego starostwa.
od frontu
od zaplecza.
Starostwo pobudowano na miejscu mennicy koronnej założonej przez Stefana Batorego w roku 1579 na podstawie dokumentów wydanych o rok wcześniej. Postanowienie Batorego przywracało emisję monet koronnych przerwaną przez Zygmunta Augusta w 1548 r. po śmierci ojca.
trojak koronny Batorego
Olkusz, 1585
Mennica działała do końca panowania króla Stefana i kontynuowała pracę za Zygmunta III, aż do roku 1601, kiedy to zamknięto ją na zawsze. Obszerną monografię olkuskiej mennicy napisał Janusz Reyman (Ossolineum 1975).
szeląg Zygmunta III
Olkusz, 1589
trojak Zygmunta III
Olkusz, 1599
Olkuska mennica wykorzystywała srebro wydobywane pod miastem ale miejscowe kopalnie nie były głównym źródłem surowca ponieważ ich podstawowym produktem był ołów. Metal, z którego monet nie bito, ale który był wykorzystywany w mennicy w procesie oczyszczania srebra.
ołowiane odważniki/obciążniki
Te dwa kawałki ołowiu kupiłem na dziś już nieistniejącym katowickim szaberplacu nad Rawą od jegomościa, który twierdził, że znalazł je gdzieś pod Olkuszem. Świetnie sprawdzają się w roli przycisków do papieru. Oba mają otwory w górnej części, Jeden waży 404 gramy, drugi 100,5 grama. Z grubsza odpowiada to dwóm i połowie grzywny z końca XVI wieku.
Może po ukończeniu remontu rynku przyjdzie czas na remont budynku starostwa, może uda się wyremontować i udostępnić do zwiedzania jakąś część podziemi. Nie wyobrażam sobie by mogło w nich braknąć miejsca na ekspozycje poświęcone olkuskiemu górnictwu i mennictwu. Nawet jeśli tak się nie stanie i tak warto do Olkusza zaglądać.
Okolica jest piękna, w pobliżu można podziwiać ruiny zamku w Rabsztynie
otoczone ładnymi lasami, w których można zbierać poziomki, jagody i grzybki
(no może niekoniecznie takie chyba, że...).
A po trudach zwiedzania warto wrócić na rynek, pod numer 20 (tzw. Batorówka) i zjeść smaczny włoski obiad w piwnicach u samego Giulio Cezare popijając dobrym włoskim winem.
Palce lizać.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Z powodu narastającej aktywności botów reklamowych i innych trolli wprowadzam moderowanie komentarzy.